wczytywanie treści
Proboszczowie

Ks. Jan Paweł Grajnert urodził się 26 czerwca 1909 r. w Krzepczowie w rodzinie Stanisława (organisty w miejscowym kościele parafialnym) i Janiny z domu Kotowskiej. Świadectwo dojrzałości uzyskał w gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim w 1926 r. Rok później wstąpił do seminarium duchownego we Włocławku. Ukończył je, przyjmując święcenia kapłańskie 19 czerwca 1932 r. w katedrze włocławskiej z rąk biskupa włocławskiego Karola M. Radońskiego.

Po święceniach kapłańskich pracował jako prefekt Gimnazjum im. ks. J. Długosza, a  potem także jako wychowawca w internacie przy tym gimnazjum. Po roku pracy w gimnazjum przeszedł do pracy w kurii diecezjalnej. W tym czasie został kapelanem biskupa Radońskiego. Oprócz pracy w kurii pełnił też inne funkcje: w 1934 r. został kapelanem harcerstwa we Włocławku, w 1935 r. wikariuszem bazyliki katedralnej. W 1938 r. rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Warszawskim.

Po wybuchu drugiej wojny światowej 6 września 1939 r. wyjechał z Włocławka z biskupem Radońskim. Jako kapelan i towarzysz niedoli przebył z bp. Radońskim szlak wojennej tułaczki przez Rumunię, Węgry, Turcję, Palestynę aż do Anglii. Stąd po zakończeniu wojny wrócili do Polski 7 grudnia 1945 r.

W 1946 r. został kanclerzem kurii diecezjalnej we Włocławku. W 1948 r. został mianowany stałym zastępcą wikariusza generalnego. W 1949 r. zostały mu powierzone funkcje: delegata ds. Gimnazjum im. ks. J. Długosza oraz delegata biskupiego do Związku Caritas Diecezji Włocławskiej. W 1950 r. został promotorem sprawiedliwości w Sądzie Kościelnym. W 1949 r. został włączony do grona kapituły katedralnej.

Rozliczne zajęcia łączył z rozpoczętymi przed wybuchem wojny studiami, które kontynuował na Polskim Wydziale Prawa Uniwersytetu w Oxfordzie. Tytuł magistra praw uzyskał 17 sierpnia 1946 r. Studia te uzupełnił na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego, otrzymując 5 grudnia 1949 r. tytuł magistra prawa kanonicznego.

W tzw. latach stalinowskich został aresztowany w nocy z 6 na 7 lutego 1952 r. Zarzucano mu, że posiadał wiadomości o istnieniu nielegalnej, „kontrrewolucyjnej” organizacji.

Rzeczywistym powodem aresztowania była zapewne odmowa pomocy UB w aresztowaniu ks. Mariana Chwilczyńskiego, ówczesnego notariusza kurii diecezjalnej. Śledztwo trwało ponad 3 lata (w tym czasie przebywał w areszcie śledczym w Warszawie) i dopiero 21 lipca 1955 r. został zwolniony. Represje władz komunistycznych uniemożliwiły mu jednak otrzymanie jakiegokolwiek stanowiska w duszpasterstwie i w kurii. Dlatego rozpoczął studia z zakresu historii sztuki na KUL–u; w 1957 r. przeniósł się na UMK w Toruniu, gdzie na Wydziale Sztuk Pięknych studiował zabytkoznawstwo i konserwatorstwo i w 1960 r. uzyskał stopień magistra.

W 1956 r. został przewodniczącym Diecezjalnej Komisji Rewizyjnej. Rok później rozpoczął wykłady z historii sztuki i konserwacji zabytków we włocławskim seminarium duchownym i prowadził je do 1986 r. Od 1959 r. należał do Komisji Artystycznej przy Kurii Diecezjalnej, najpierw jako jej członek, a od 1961 r. jako jej długoletni przewodniczący. Ponadto od 1959 r. powierzono mu odpowiedzialność za duszpasterstwo naukowców i artystów.

Stanowisko proboszcza (jako delegata kapituły katedralnej) parafii katedralnej biskup Antoni Pawłowski powierzył ks. Grajnertowi 11 lutego 1961 r., ale dopiero od 9 czerwca t.r. objął on faktycznie obowiązki proboszcza. (Łączył je z pracą w kurii diecezjalnej, będąc nawet w latach 1971–1976 wikariuszem generalnym).

Na ten czas przypadło pięć ostatnich lat tzw. Wielkiej Nowenny, z programem duszpasterskim zaplanowanym przez prymasa Stefana Wyszyńskiego na lata 1957–1966, przygotowującym Polaków do obchodów tysiąclecia chrztu Polski, zmierzającym do ożywienia wszystkich dziedzin duszpasterstwa. W kolejnych latach koncentrował się on wokół następujących haseł: rok 1961/62: „Rodzina Bogiem silna” – wychowanie w duchu Chrystusowym; rok 1962/63: „Młodzież wierna Chrystusowi”; rok 1963/64: „Abyście się społecznie miłowali” – sprawiedliwość i miłość społeczna; rok 1964/65: „Nowy człowiek w Chrystusie” – walka z wadami narodowymi, pielęgnowanie cnót chrześcijańskich i narodowych;  rok 1965/66: „Weź w opiekę Naród cały” – cześć Maryi jako Królowej Polski. W 1961 r. w katedrze, podobnie jak we wszystkich kościołach Włocławka, odbyły się dziesięciodniowe misje (6–15 października). Następne misje zorganizował ks. Grajnert  w katedrze w latach 1972 i 1975. W 1964 r. wyruszyła z katedry pierwsza pielgrzymka maturzystów na Jasną Górę, która potem przerodziła się w pielgrzymkę diecezjalną i trwa do dziś.

Przypadło mu wprowadzać w katedrze wytyczne odnowy liturgicznej Soboru Watykańskiego II. Przystosował prezbiterium katedry do tych wymogów, wprowadził m.in. używanie do liturgii ornatów gotyckich, w których się lubował. Jako człowiek dystyngowanej kultury uwielbiał splendor w liturgii, szczególnie podczas obchodów większych uroczystości, których w katedrze nigdy nie brakowało. Przypadło mu m.in. zorganizowanie w katedrze „Diecezjalnych Dni Maryjnych” we wrześniu 1962 r., ogólnopolskich uroczystości milenijnych w dniach 8–9 października 1966 r., nawiedzenia obrazu jasnogórskiego w 1975 r.

W tym czasie terytorium parafii katedralnej zostało trzykrotnie znacznie okrojone. W 1969 r. cześć jej włączono do utworzonej wtedy parafii Wszystkich Świętych (przy kościele franciszkanów–reformatów); w 1978 r. tereny Zazamcza (około 20 tys. mieszkańców) włączono do nowo powstałej parafii św. Józefa (przygotowywał jej powstanie wikariusz katedralny ks. Michał Pietrzak); a w 1982 r. na Zawiślu erygowano parafię Najśw. Maryi Panny Królowej Polski (jej pierwszym proboszczem został wikariusz katedralny ks. Teodor Lenkiewicz). Prawne połączenie parafii katedralnej, od czasu jej erekcji w 1947 r., z kapitułą katedralną włocławską zostało zniesione w 1982 r. przez bp. Jana Zarębę.

Prace konserwatorskie w katedrze rozpoczął ks. Grajnert od odnowienia Krzyża Tumskiego. W 1969 r. urządzono nową kaplicę Najświętszego Sakramentu, adaptując na ten cel część zakrystii południowej. W 1970 r. rozpoczęto prace w prezbiterium, z którego usunięto wystrój neogotycki, odrestaurowano ściany oraz portale prowadzące do zakrystii. W 1975 r. rozpoczęto prace, które doprowadziły do przywrócenia XVI–wiecznego wyglądu kaplicy św. Marcina. W tym czasie katedra, z inicjatywy biskupa włocławskiego Jana Zaręby, została pokryta blachą miedzianą. W 1980 r. rozpoczęto prace konserwatorskie w kapitularzu i kaplicy św. Kazimierza. W latach siedemdziesiątych pobudowano salki katechetyczne (wysoki parter) przy ul. Gdańskiej 6.

Ks. Grajnert zrezygnował z funkcji proboszcza katedry, zgodnie z prawem kościelnym, w 75 roku życia, 26 lipca 1984 r., po 23 latach proboszczowania. Jego następcą został promowany przez niego ks. Józef Arabski (już od 30 VI 1983 wikariusz adiutor). Przeszedłszy na emeryturę, nadal pełnił obowiązki konserwatora diecezjalnego, pracując na pół etatu w kurii.

Zmarł nagle 18 listopada 1987 r. Został pochowany w kwaterze kapłańskiej na cmentarzu komunalnym we Włocławku przy al. Chopina. W katedrze jego nazwisko widnieje na tablicy z wykazem proboszczów parafii katedralnej.

Na podstawie: Włocławski słownik biograficzny, t. 1, Włocławek 2004, s. 57–59; z uzupełnieniami dotyczącymi działalności w parafii katedralnej.